Пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Красноармейскинче черетлӗ 11-мӗш «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» фестиваль иртрӗ.
Фестивале Красноармейски районӗн администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗ Н.И. Антонов уҫрӗ. Тивӗҫлӗ ҫынсене тӗрлӗ хутсемпе парнесем парса тухнӑ хыҫҫӑн концерт пуҫланчӗ. Конкурса хутшӑнакансем 4 сехет хушшинче 40 юрӑ патнелле юрласа пачӗҫ — пурин те тенӗ пекех пӗрремӗш вырӑна йышӑнас кӑмӑл пысӑк пулчӗ.
Те вӗсен районӗнчи ушкӑнсемпе юрӑҫсем пӗрремӗш вырӑна йышӑнманнине пула, те урӑх сӑлтава пула ҫӗнтерӳҫӗсен ячӗсене вӗсен сайтӗнче тупма йывӑр. Мӗнех, шыраса пӑхар.
* Чи чаплӑ хор произведенийӗ: ку номинацире кам мала тухни паллӑ мар;
* Вокал ушкӑлӗ валли ҫырнӑ чи чаплӑ произведени — маларах асӑнтӑмӑр ӗнтӗ, ку номинацире Шупашкар районӗнчи Анатолий Печников ҫӗнтернине;
* Пӗччен юрлакан валли ҫырнӑ чи чаплӑ произведени: кунта кам мала тухни паллӑ мар;
* Ача-пӑча валли ҫырнӑ чи чаплӑ произведени: кунта тахӑшӗ малал тухнӑ ӗнтӗ, паллӑ мар;
* Халӑх юррине чи лайӑх илемлетни: ку номинацире те кам мала тухни паллӑ мар;
* Чи лайӑх юрлакан хор: тахӑш хорӗ лайӑхрах юрланӑ ӗнтӗ.
Кая юлса та пулин ҫак хыпара сире пӗлтерес: паян (пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче) Красномармейскинчи Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» кункурсӑн иккӗмӗш пайӗ иртет. Вӑл шӑп та лӑп 18 сехетре паян пуҫланнӑ. Конкурса Шетмӗпе Ҫавал юханшывсем тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ районсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑнаҫҫӗ Вӑл тӑрӑха Элӗк, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Красноармейски, Ҫӗмӗрле, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш районӗсем кӗреҫҫӗ — ҫур республика!
Конкурсӑн пӗрремеш пайӗ иртнӗ ӗнтӗ — вӑл кашни районта пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пулнӑ. Кашни районтан чи лайӑх ушкӑна суйласа илсе вӗсене иккӗмӗш пайне кӗртеҫҫӗ.
Элӗк районӗн ЗАГСӗ иртнӗ 2 уйӑха пӗтӗмлетрӗ. Кӑҫал ку вӑхӑт хушшинче районта 34 ача ҫуралнӑ, ку вӑл пӗлтӗрхипе танлаштарсан 10 ачапа ытларах. Пурӗ 19 арҫын ачапа 15 хӗрача ҫуралнӑ. Арҫыначасене ытларах Дмитрийпе Артемий ятсене, хӗрачасене Анастасия ята хунӑ. Сайра тӗл пулакан ятсене илсен Синтийӑпа Симира ятсене асӑнмалла.
Пӗрремӗш ача 6 ҫемьере ҫуралнӑ, 13 кил-йышра — 2-мӗш ача, 11-ӗшӗнче 3-мӗш ача пулнӑ. Икӗ ача тӑваттӑмӗш, тепӗр икӗ ача пиллӗкмӗш ача шутӗнче ҫуралнӑ.
2 уйӑх хушшинче района 50 ҫын вилнӗ (ку вӑл пӗлтӗрхипе танлаштарсан 9 ҫын сахалрах).
Ял тӑрӑхне ултӑ ял кӗрет: пурӗпе вӗсенче 1012 ҫын пурӑнать. Юлашки тапхӑрта халӑх йышӗ пӗр шайрах тӑрать. Ӗҫлеме ытларах Элӗке, хуласене каяҫҫӗ. Сӗт-ҫу тата аш-какай туса илес хресчен-фермер ӗҫлевӗ сарӑлса пырать. Килти хушма хуҫалӑха аталантарас тӗллевпе ял ӗҫченӗсем 3,7 миллиона яхӑн тенкӗ кивҫен укҫа туяннӑ.
Ялсене ҫитме хале ҫӑмӑл. Ярушка ялӗсӗр пуҫне, пурӑну вырӑнӗсене асфальт такӑр ҫулӗ ҫывхартать. Сарплат ялӗнче вара пӗр урамне те асфальтланӑ.
Ҫуралнӑ тавралӑха юратса «Чи лайӑх ял», «Чи лайӑх урам», «Чи лайӑх килти хуҫалӑх» ӑмӑртусем ирттереҫҫӗ. Хальхинче Тимӗрҫкасси ялӗ, Григорий Федоров (Уйкас ялӗ) сумлӑ ятсене ҫӗнсе илчӗҫ.
Сарплат ялӗнче пулас ҫу уйӑхӗсенче пӗве тасатма татса хунӑ. Мӑн Йӑлкӑшра ача-пӑчасен выляв-спорт лаптакӗ тума палартнӑ.
Анчахрах шкул спорт залӗнче ялсем хушшинче волейбол вӑййипе ӑмӑрту иртрӗ. Пӗрремӗш вырӑна Пӗчӗк Йӑлкӑш ялӗн яш-кӗрӗмӗсем тухрӗҫ.
Элӗк районӗн ача-пӑча вулавӑшӗнче «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр» кӗнекепе паллаштаракан мероприяти иртрӗ. Кӗнекене «Чӑваш Ен» фонд кӑларнӑ. Сӑмах май, фонд ҫамрӑксем хушшинче литература енчи пултарулӑха уҫас ӗҫпе тӑрмашать.
Кӗнекепе вулавӑх заведующийӗ Гордеева Раиса Митрофановна паллаштарчӗ. Кӗнекере Элӗк районӗн ачисен ӗҫӗсем те пур.
«Анне ӑшши» ятлӑ калавсен ярӑмӗшӗн Абанникова Ирина, «Ҫутӑ ҫалтӑрӑм» калавшӑн Михайлова Анжелика, «Чаранӗ–ши килти ҫил–тӑвӑл» ятлӑ калавсен ярӑмӗшӗн Степанова Августина, «Хӗр чӗри» калавшӑн Кузнецова Кристина «Чӑваш чӗлхеллӗ проза» номинацийӗн дипломанчӗ ятне илнӗ.
«Вутпа ан выля» пьесӑшӑн чӑвашла драматурги енӗпе Абанникова Ирина пӗрремӗш вырӑн, Михайлова Анжелика «Пирӗн те пурӑнас килет» пьесӑшӑн — иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Кӗнекепе паллаштарма ҫаврӑк ҫыравҫӑсем те килнӗччӗ. Кузнецова Кристинӑпа Степанова Августина хӑйсем каласа панӑ тӑрӑх вӗсем мӗн пӗчӗкренех сӑвӑ ҫырма юратнӑ.
Элӗк районӗн ЗАГСӗ юпа уйӑхӗнче ҫуралнӑ ачасен йышӗ ӳснӗ тесе пӗлтерет. Пурӗ 31 ача ҫуралнӑ. Пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗпе танлаштарсан 16 ача ытларах пулать. ЗАГС пӗлтернӗ тӑрӑх кун пек нумай ача ҫураласси 2000 ҫултанпа пулман, тет. 31 ачаран 20 арҫын ачапа 11 хӗрача. 11 ачи ҫӗмьере пӗрремӗш ача пулнӑ, вуниккӗшӗ иккӗмӗш, ҫиччӗшӗ — виҫҫӗмӗш, пӗри вара — тӑваттӑмӗш. Ачисене ытларах Романпа Карина ятсене хунӑ. Сайра тӗл пулакан ятсем шутне Ноннӑпа Ариадна кӗреҫҫӗ. Шел те Нарсписем ҫуралма пӑрахнӑ иккен Чӑвашра. Ют ҫӗршыв ачисем ытларах ҫуралаҫҫӗ тейӗн.
31 ача ҫуралнӑ пулсан та пӗтӗмшӗшле халӑх йышӗ ӳсмен — 34 ҫын ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ — 14 арҫынпа 20 хӗрарӑм. Пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗпе танлаштарсан ку 4 сахалрах ӗнтӗ. Уйӑх хушшинче 11 ҫемье чӑмӑртаннӑ, иккӗшӗ саланнӑ. Пӗлтӗрхи уйӑхра вара 6 чӑмӑртаннӑ пулнӑ та виҫҫӗшӗ арканнӑ.
Элӗкри И.Я.Яковлев ячӗллӗ вӑтам шкулта вӗренекенсем утӑ уйӑхӗнче Тутар Республикинчи Пӑлхар хулинче пулса курнӑ. Географипе вӗрентекен Л.И.Петрикова ачасене авалхи чӑваш хули ҫинчен уроксенче пӗрре кӑна мар каласа панӑ. Ҫапах та куҫпа курни ӑсра тарӑнрах упранать, ҫавӑнпа ӗнтӗ кану тапхӑрӗнче мӑн пӗлӳпе кӑсӑкланакансен ӗлӗкхи саманари пӑлхар шӗкӗр хулине ҫитсе курас ӗмӗте пурнӑҫлама мел пулчӗ. Шкул ачисем автобуспа Теччӗ хулине ҫитрӗҫ. Кунта чӑвашсен аслӑ сӑвӑҫӗ Ҫеҫпӗл Мишши учительсен семинаринче вӗреннӗ. Теччӗре педагогика училищин музейӗнче Ҫеҫпӗл Мишши кӗтесӗ пур. Анчах кунта нумай вӑхӑт чарӑнма май килмерӗ. Атӑл ҫыранӗнче ҫӗр каҫма тӳр килчӗ ачасене. Кӑвайт чӗртсе апатланчӗҫ. Ирхине малалла ҫула тухрӗҫ.
Хула кун-ҫулӗпе паллашнӑ хыҫҫӑн хыҫҫӑн кӑвак тӳпе айӗнче вырнаҫнӑ архитектура палӑкӗсемпе паллаш кӑмӑл турӗҫ элӗксем. Юлашкинчен Хура палата текен вырӑна ҫитсе курчӗҫ. Ачасем ҫулҫӳреврен сӑн ӳкерчӗкӗсем, кӗнекесем, суренирсем илсе таврӑнчӗҫ. Ҫак экскурсири чи хакли — ачасен ҫамрӑк чунсенче, ӑс-тӑнӗсенче яланлӑхах авалхи асамлӑхсем, тӗлӗнтермӗшсем упранса юлӗҫ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Элӗк районӗнче ҫӗрмӗш ача ҫуралнӑ. Пӗчӗк Диана Удяковсен кил-йышӗнче ҫуралнӑ. Алексей Осиповичпа Оксана Юрьевнӑн ку пӗрремӗш ача.
Тин ҫеҫ ашшӗпе амӑшӗ пулса тӑнӑ ҫамрӑксене ЗАГС пуҫлӑхӗ М.М.Николаева ӑшӑ сӑмах каларӗ. Ҫавӑн пекех вӑл Н.В.Фёдоровпа Элӗк район пуҫлӑхӗн, А.И.Платоновӑн, саламӗсене вуласа пачӗ, вӗсен открыткисене парнелерӗ. Ҫавӑн пекех Алексей Осиповичпа Оксана Юрьевна ача ҫуралнине ҫирӗплетекен свидетельство пачӗ.
Утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Элӗк районӗнче Выла юханшыв урлӑ асфальт хунӑ кӗпере ӗҫе кӗртнӗ. Ҫак чаплӑ ӗҫ уявне Чӑваш республикин хулари тата обществӑри инфраструктурине ҫӗнетсе-йӗркелесе пыракан министрӗ А.Н. Гончаров, унӑн ҫумӗ А.И. Лепилин, Элӗк районӗн пуҫлӑхӗ А.И. Платонов, Чӑваш республикин Минстройӑн автомобиль ҫулӗсене тытса пыракан управленин пуҫлӑхӗ В.А. Атрохов, унӑн ҫумӗ Н.Н. Бахмисов, ООО СПФ "Стромос" тӗп ертӳҫи В.Н. Карпеев, ДЭП-146 ертӳҫи В.А. Павлов хутшӑннӑ. "Элӗк-Ураскилт-Ҫирӗккасси-Выла" автотрасса ҫинчи кӗпере тума 2006 чӳк уйӑхӗнче тапратнӑ. Кӗпер вӑрӑммӑшӗ — 41 м. Кӗпере Чӑваш Республики Президенчӗн "Чӑваш Республикинче автомобиль ҫулӗсен шутне хӑвӑртрах аталантарасси" хушнипе туса лартнӑ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче ял ачисене юнашар ялти шкула автобуспа турттарма питӗ ансат пулать. Ҫаплах тата ял ҫыннисем кунта автобуссен ҫӗнӗ маршрутне уҫасса шанаҫҫӗ. Ӗнтӗ, ҫак такӑр та хӑвӑрт ҫулпа элӗксемпе чутайсем хушшинчи тачӑ ҫыхӑнусем татах ҫирӗпленсе пырӗҫ.
Ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Элӗк салинче «Виръял шевлисем» ятлӑ XII-мӗш регионсем хушшинчи чӑваш эстрада юррисен фестивалӗ иртрӗ. Фестивале 70 ытла юрӑҫ хутшӑнчӗҫ. Вӗсен Чӑваш Енӗн 11 районӗсенчен, тата ҫавӑн пекех Тутарстанпа Чӗмпӗр облеҫӗсенчен ҫитрӗҫ.
Комсомольски районӗнчи Алина Просвирнова фестивальте «Тупатӑпах» юрра юрласа кӑтартрӗ, уншӑн вара вӑл чи пысӑк оценкӑсене тивӗҫрӗ. «Гран-при» номиницишӗн 46 хутшӑнакан кӗрӗшрӗҫ пулин те ӑна Алина Просвирнова ҫӗнсе илчӗ.
+12.3 °C